Quyển 4 - Cát, Hung của thập can đối với 12 tháng

Luận Thập Can tọa Chi kiêm luận gặp tháng giờ và hành vận cát hung

Giáp, Ất

Giáp mộc thuộc dương, chính là tài năng trụ cột. Hỷ sinh Thu Đông, gặp tháng Thân Tý là cát. Trụ thấy Canh Tân, luận ví như búa rìu gọt đẽo, chủ có danh lợi. Vận hành đất Thân Dậu Thìn Tuất Sửu Mùi, tài năng lớn phát ra ưu việt, thấy Tân Quan càng tốt. Kị Dần Ngọ tuất hợp cục cùng thấu Đinh hỏa Thương quan, là gian tân khổ lao lực, mệnh làm việc không thành, vận gặp cũng không thuận. Nếu hợp cục thấu Đinh, có Thìn Tuất Sửu Mùi, trên can lộ ra Mậu Kỷ, lại hành Tài vận, là Thương quan sinh Tài, lại phát phúc lớn.
Ất mộc thuộc âm, là mộc sinh khí, gặp sức sống mạnh mẽ mà hoa là xinh tốt, cũng hỷ sinh ở mùa tháng 10 ( tháng Hợi). Gặp hai cục Hợi Mão Mùi và Thân Tý Thìn lại hành Bắc vận, dẫu có thấu Bính Đinh Canh Tân, cũng không ngại. Chỗ kị là nhiều Dần Ngọ Tuất hỏa cục, Tị Dậu Sửu, đa số là thương tàn, lại hành Nam vận, chủ yểu là không nghi ngờ.

Giáp Ất quý hồ mộc đắc nghi,
Yếu tri kim thủy vượng vi kỳ.
Xuân tòng Nam vãng Thu quy Bắc,
Đông Hạ Tây hành phát phúc cơ.
(Tạm dịch: Giáp Ất quý ở mộc hòa hợp, phải hiểu kim thủy vượng thành kỳ, xuân theo Nam đến Thu về Bắc, Đông Hạ hành Tây phát phúc đầy).

Người sinh ngày Giáp Ất, thân tọa Tị Dậu Sửu Thân Tuất đất kim, vận hành phù hợp ở phân dã ( ranh giới, ý nói trụ giờ) đất thổ kim. Nếu sinh Dần Mão Thìn mà không kết thành mộc cục, phù hợp có giờ dẫn về ranh giới đất thổ kim, là mệnh đại quý. Hành vận cũng vậy. Thì đường quan trường rộng lớn. Nếu sinh tháng Tị Dậu Sửu Thân, giờ dẫn quy về Hợi Mão Mùi Dần, thủ quý không phải lúc này, là vượt quá và không đủ, lại yêu cầu vận hành đất thủy mộc cục, nếu không thì là bần nho. Trong trụ gốc có Tài tinh, sợ Tỉ Kiếp cướp đoạt; gốc không có Tài tinh, không sợ. Như mộc được kim mà thành đức độ, có lòng nhân ái mạnh mẽ; kim được mộc mà thành tài năng, tất là người giàu lòng nhân ái, chính là cương nhu cùng giúp nhau, âm dương tương trợ. Vận hành lại hỷ Tài Quan, nếu có mộc không có kim, thì Canh Tân suy mà ít nghĩa; có kim không có hỏa, tức dũng mãnh mà vô lễ, thì kim loạn quá thịnh. Còn không có thủy thì mộc khô quá nhiều, còn không có kim thì dày đặc, thì kim và mộc không đồng đều vậy. Thiên về âm hoặc thiên về dương, thì mệnh khó có thanh danh, dẫu có gặp Tài Quan, cũng không phát đạt.

Ngày Lục Giáp dụng Tân là Chính Quan, Canh là Thiên Quan, Mậu Kỷ là Tài. Như trong năm tháng và giờ thấu ra chữ Mậu Kỷ Tân, sinh ba tháng mùa Thu ( Thân Dậu Tuất), tháng tứ quý cùng kim thổ cục, là Tài Quan hữu dụng. Như không thấu ra ba chữ, chỉ sinh ba tháng mùa Thu, tứ quý và kim thổ cục, cũng lấy Tài Quan luận. Thấy Giáp Ất là đoạt Tài, thấy Bính Đinh Thương quan, là danh lợi gian nan. Nếu sinh Xuân Hạ và hỏa mộc cục, thì Tài Quan vô khí, dù có được sinh trợ, danh lợi cũng nhẹ. Hỷ hành vận Tây phương, Tứ Quý, ranh giới của kim thổ hướng Quan gần Tài, không thích hướng Đông Nam là đất mộc hỏa Thương quan Bại Tài. Nếu tứ trụ đều thấy Canh Tân, gọi là Quan Sát hỗn tạp, không có khử lưu chế phục, trái lại là chủ bần tiện. Như chủ bần tiện. Như chỉ có Canh, không thấy chế phục, nên lấy Quỷ luận, phân ra thân và Quỷ cường nhược mà định cát hung thọ yểu. Nếu chế phục được thành, thì lấy Thiên Quan luận; thái quá thì trái lại là không có phúc. Lại xem chỗ Nhật can ở trong tháng sinh có lực hay không có lực hoặc có trợ hay không có trợ, phân ra tiết khí nông sâu, nặng nhẹ mà nói. Hỷ hành vận Thân vượng Quỷ suy, kị hành vận Thân suy Quỷ vượng.

Ngày Lục Ất dụng Mậu là Chính Tài, Kỷ là Thiên Tài, Canh là Chính Quan, Tân là Thiên Quan, nếu trên năm tháng và giờ thấu ra chữ Mậu Kỷ Canh, sinh ở ba tháng mùa Thu; hoặc tháng Tứ Quý cùng kim thổ cục, là Tài Quan hữu dụng. Như không thấu ra ba chữ này, sinh ở ba tháng mùa Thu, Tứ Quý cùng kim thổ cục, cũng lấy Tài Quan luận. Thấy Giáp Ất là đoạt Tài, thấy Bính là Thương quan, danh lợi đều gian nan, nếu sinh Xuân Hạ cùng hỏa mộc cục, dẫu có Tài Quan, cũng vô khí; dù được sinh trợ, cũng khinh. Hỷ hành Tây phương, tứ quý, ranh giới đất kim thổ là hướng Quan gần Tài, kị hành đất hỏa mộc, là đất Thương quan Bại tài. Sợ Quan Sát hỗn tạp, có Sát mà không có chế, lấy Quỷ luận; chế thái quá hoặc bất cập, đều không phải phúc. Xem kỹ Nhật can ở chỗ bên trong tháng sinh có hay không có lực trợ, phân ra khinh trọng mà luận. Vận hỷ kị cũng giống như trên.

Bính Đinh

Bính hỏa thuộc dương, là chính khí Thái Dương, có thể sinh sôi vạn vật. Hỷ sinh ở giữa tháng Xuân Hạ, tinh thần tự nhiên thành tựu gấp bội. Gặp thêm Thiên Nguyệt nhị Đức, hành Đông phương vận, là quá tốt. Dù có thấy Nhâm Quý thủy, cũng không ngại. Duy chỉ kị Mậu thổ thấu lộ, giảm đi nửa tốt. Đại vận, Tuế quân cùng phạm, hình ngục quan phủ, phá tài, tang phục. Sinh ở Thu Đông, lại gặp lúc ban đêm, địa chi lại hợp thủy cục, không ngã cũng theo, cả đời ly biệt cô độc, bần yểu tàn tật.
Đinh hỏa thuộc âm, đã là hỏa, thì có thể chế được vạn vật. Vàng thau đồng thiết, không có Đinh chế, thì không thể thành khí, hỷ sinh ban đêm, nguyệt lệnh Tị Dậu Sửu là tốt. Tháng giêng gặp Dần, chính là Thiên Đức gốc Ấn, lại được chữ Mão là quá tốt. Kị Nhâm Quý thủy. Như sinh ban ngày, thì đa số là khắc vợ con. Gặp Nam phương vận, thì bãi quan từ chức; hành Tây Bắc phương vận, là quý.

Bính Đinh Nhật chủ hỏa vi căn,
Kim thủy Nhị Tinh thị phúc nguyên,
Hành vận nhược lâm Tây dữ Bắc,
Túng nhiên phú quý bất chu toàn.
( Tạm dịch: Nhật chủ là Bính Đinh hỏa là gốc, hai sao kim thủy là gốc phúc, hành vận nếu đến Tây và Bắc, dẫu có phú quý cũng không bền).

Ngày Bính Đinh, tự tọa vị trí Thân Tý Thìn Hợi thủy, lại dẫn quy về giờ kim. Như sinh tháng Dần Ngọ Tị, gọi là Thủy Hỏa ký tế, mệnh đại quý. Tháng 5 mùa Hạ, kị tam hợp hỏa cục, là Hỏa viêm Thủy khô. Tháng Tý mùa Đông, bỏ qua tam hợp thủy cục, vì thủy thịnh thì hỏa diệt. Thủy Hỏa nagng nhau, sinh thành Ký Tế. Đại vận phù hợp ở ranh giới đất kim thủy, lại kị thái quá và bất cập, hoặc là thiên âm hay thiên dương, mầm sẽ không nở. Nếu sinh tháng Thân Tý Thìn Hợi, phải cần có giờ Dần Ngọ Tuất Tị là thủ quý. Không phải giờ này, thì hành vận mộc mới tốt, nếu không, thì hư danh không quý.
Ngày Lục Bính dụng Canh Tân là Tài, Quý là Chính Quan, Nhâm là Thiên Quan. Nếu trong trụ năm tháng và giờ thấu ra chữ Canh Tân Quý, sinh gặp Thu Đông kim thủy cục, là Tài Quan hữu dụng. Như không thấu ra ba chữ này, sinh ở trong mùa Thu Đông kim thủy cục, cũng lấy Tài Quan luận. Thấy Bính Đinh là đoạt Tài, Kỷ là Thương quan, thì danh lợi gian nan. Nếu sinh ở trong ba tháng mùa Hạ, tháng tứ quý là hỏa thổ cục, dẫu có Tài Quan, cũng vô khí; dù có được sinh trợ, cũng khinh. Hỷ hành Tây Bắc ranh giới đất kim thủy, hướng vận Quan đến với Tài. Nếu trong trụ đều thấy Nhâm Quý, là Quan Sát hỗn tạp, không có chế là tiện. Như có Nhâm không có Quý, không thấy chế, thì lấy Quỷ luận. Nên phân ra Thân và Quỷ cường nhược, để định cát hung thọ yểu. Chế phục được thành, thì lấy Thiên Quan luận; Thái quá, trái lại là không có phúc. Cần xem kỹ Nhật can ở chỗ bên trong tháng sinh, có lực hay vô lực, có cứu hay không có cứu, phân ra tiết khí khinh trọng mà luận. Hỷ hành vận Thân vượng Quỷ suy, kị hành vận đất Thân suy Quỷ vượng.
Ngày Lục Đinh dụng Canh Tân là Tài, Nhâm là Chính Quan, Quý là Thiên quan. Nếu trong trụ năm tháng và giờ thấu ra chữ Canh Tân Nhâm, sinh ở Thu Đông mùa kim thủy cục, là Tài Quan hữu dụng. Như không thấu ba chữ này, sinh ở Thu Đông kim thủy cục, cũng lấy Tài Quan luận. Thấy Bính Đinh là đoạt Tài, Mậu là Thương quan, danh lợi khó khổ. Nếu sinh ở ba tháng mùa Hạ, tháng tứ quý là gặp hỏa thổ cục, dẫu có Tài Quan, cũng vô khí; dẫu có được sinh trợ, cũng khinh, hỷ hành Tây Bắc cùng ranh giới đất kim thủy, kị vận Thương quan Bại tài. Sợ Quan Sát hỗn tạp, có Sát mà không chế, lấy Quỷ luận; Chế thái quá, là bần. Cần xem kỹ chỗ Nhật can sinh ở bên trong tháng nào có hay không có lực trợ, phân ra tiết khí khinh trọng mà luận. Vận hỷ kị cũng giống như ở trên.

Mậu Kỷ

Mậu thổ thuộc dương, là thổ bờ đê tường thành, chỉ có thể chống cự thủy, không thể nuôi dưỡng vạn vật. Phàm thành đê không có hình xung phá hại, nhân dân được bình an, hỷ có Giáp Ất mộc, là đất Dĩ Sát hóa Ấn. Kị hành Tây phương vận, dẫu có phát rồi cũng phá cũng ưu phiền. Cần có hỏa sinh phù, sợ thủy khắc chế. Trùng phạm Mậu Kỷ, danh lợi đều mất; Tân Canh trùng điệp, việc làm thì tiến thoái.
Kỷ thổ thuộc âm, là thổ ruộng vườn đất núi, có thể lấy để nuôi dưỡng vạn vật, cần hình xung phá hại, tức là nói cày bừa canh tác. Hỷ sinh Xuân Hạ đất Thìn Tị, là đất Quan Ấn. Lại không nên gặp Thương quan làm tổn hại Ấn. Phát phúc, chủ là người biết tạo đất ruộng vườn canh tác mà làm giàu. Hành phương vận Đông Bắc, càng tốt. Kiêm thêm Hợi Mão Mùi mộc, quyết chủ là phú quý, người và vật ổn định phong hậu, tấm lòng rộng lượng khoan dung. Gặp Thìn Tuất Sửu Mùi, chính là Bối Lộc trục Mã cùng với Kiếp tài hình thương, không thì cũng gặp phá hao kiện tụng tang phục.

Mậu Kỷ Nhật can tầm thủy mộc,
Trụ trung nguyên hữu hoàn vi phúc.
Vận lâm Bắc dã cập Đông phương,
Đức nhuận thân hề phú nhuận ốc.
( Tạm dịch: Nhật can Mậu Kỷ nên tìm thủy mộc, trong trụ vốn có vẫn là phúc, vận đến phương Bắc và phương Đông, người đầy đạo đức cùng thân giàu có đầy đủ).

Ngày sinh là Mậu Kỷ, tọa ở dưới vị trí Hợi Mão Dần, gọi là Câu Trần đắc vị. Vận hành thích hợp ở ranh giới đất thủy mộc. Sinh tháng Hợi Tý, cần quy dẫn về giờ Thìn Tuất Sửu Mùi Tị Ngọ, nếu sinh tháng là Thìn Tuất Sửu Mùi Tị Ngọ, phải dẫn về giờ Hợi Tý là mới quý. Bởi vì thổ được mộc mà khai thông, mộc dựa vào thổ mà bồi dưỡng. Nếu mộc nhiều mà thổ thiếu, thì sụp đổ; thổ nhiều mà không có mộc khai thông, là thổ ngu muội vô dụng. Ngày Tị tháng năm là Sửu, Tây phương là không cát, Nam phương thì đại hiển.
Ngày Lục Mậu, ngoại trừ Mậu Tuất là Khôi Cương, Tài Quan hỷ kị, luận ở dưới ngày. Còn lại 5 ngày là Mậu Tý, Mậu Ngọ, Mậu Thân, Mậu Dần, Mậu Thìn, dụng Nhâm Quý là Tài, Ất là Chính Quan, Giáp là Thiên Quan. Nếu trong trụ năm tháng và giờ thấu ra chữ Nhâm Quý Ất, sinh gặp mùa Xuân Đông là thủy mộc cục, thì Tài Quan là hữu dụng, không thấu ra ba chữ này, sinh gặp mùa Xuân Đông và thủy mộc cục, cũng lấy Tài Quan luận. Thấy Mậu Kỷ là đoạt Tài, Tân là Thương quan, danh lợi đều gian nan. Nếu sinh ở ba tháng mùa Thu, tứ quý và kim thổ cục, thì Tài Quan đều vô khí, dẫu có được sinh trợ, cũng khinh. Hỷ hành Đông Bắc phương ranh giới đất thủy mộc, là vận hướng Quan gần Tài, kị hành đất tứ quý, Tây phương là đất Bại tài Thương quan. Nếu trụ thấu ra Giáp Ất, là Quan Sát hỗn tạp, không có chế trái lại là tiện. Như không có Ất mà có Giáp, không có chế, thì nên lấy Quỷ luận. Cần phải phân ra Thân và Quỷ cường nhược, để định cát hung thọ yểu. Chế phục trung hòa, thì lấy Thiên Quan mà luận; Thái quá, trái lại là không có phúc. Nên xem kỹ chỗ Nhật can ở bên trong tháng sinh có hay không có lực trợ, có hay không có cứu, phân ra tiết khí nông sâu cùng khinh trọng mà luận. Hỷ hành vận thân vượng Quỷ suy, kị vận Thân suy Quỷ vượng.
Ngày Lục Kỷ dụng Nhâm Quý là Tài, Giáp là Chính Quan, Ất là Thiên Quan. Nếu trong trụ năm tháng và giờ thấu ra chữ Nhâm Quý Giáp, sinh ở mùa Xuân Đông là thủy mộc cục, thì Tài Quan có khí. Như không thấu ra ba chữ này, sinh mùa Xuân Đông thủy mộc cục, cũng lấy Tài Quan luận. Thấy Mậu Kỷ là đoạt Tài, thấy Canh là Thương quan, thì danh lợi gian nan. Nếu sinh ở ba tháng mùa Thu, tứ quý và kim thổ cục, dẫu có Tài Quan, cũng vô khí; dẫu có được sinh trợ, cũng khinh. Hỷ hành Đông Bắc ranh giới đất thủy mộc, kị vận Thương quan Bại tài. Sợ Quan Sát hỗn tạp, có Sát không có chế, lấy Quỷ luận; chế thái quá, thì bần. lại cần nên xem kỹ Nhật can chỗ ở bên trong tháng sinh có hay không có lực trợ, phân ra khinh trọng mà luận. Vận hỷ kị cũng giống như trên.

Canh, Tân

Canh kim thuộc dương, là loại kim ngân đồng thiết, bẩm Thái Dương mà thành. Nếu thấy Đinh hỏa chế, mới có thể thành khí. Như thấy Bính hỏa, thì gặp cũng như không. Hỷ hành vận Đông Nam hỏa mộc, thì sáng ngời, kim được chế. Như gặp Dần Mão lâm ở Giáp Ất, cùng Tị Ngọ Mùi Quan tinh Ấn nguyên đất đắc khí, đều là phát tính ưu việt. Duy chỉ có ở phương Tây Bắc, gọi là Kim trầm thủy để, là không thể thành khí.
Tân kim thuộc âm, là loại trân châu thủy ngân, chu sa, xích bích, nắm giữ Nhật tinh Nguyệt hoa mà kết thành tú khí. Rất cần Kim thanh Thủy tú, phương đất thổ khí phong phú, cùng vận phương Tây Bắc. Như hành vận Thìn Tuất Tị Đông Nam, tứ trụ ngũ hành không thấy Đinh hỏa là tốt, thấy thì không thể thành khí. Giống như châu báu rớt trong lò, nở mà không đầy. Càng sợ Dần Ngọ Tuất thành cục Sát vượng, cần thân cường là nắm vượng khí, trụ có Hợi Mão Mùi, lại thấy Bính Đinh thấu ra, hành vận Ngọ Mùi, là phát phúc. Tị Dậu sửu thành kim cục, là tạo hóa ôn hòa hiền hậu, hành vận Đông phương, là đại cát; không thích hợp phương Nam.

Canh Tân nhật chủ hiệu can Kim,
Mộc hỏa tương sinh phúc tự chuyên.
Niên nguyệt thời trung như hội hợp,
Đông Tây vận bộ định cư quan.
(Tạm dịch: Nhật chủ là Canh Tân hiệu là Can kim, có mộc hỏa tương sinh thì tự có phúc, trong trụ năm tháng và giờ nếu hội đủ, bước vận Đông Tây định làm quan).

Ngày sinh là Canh Tân, tọa ở dưới Dần Ngọ Tuất Tị hỏa, lại sinh tháng Dần Ngọ Tuất, giờ cần dẫn về kim thổ, mới quý. Ba tháng mùa Thu cùng với tháng 12 hoặc tháng 11, giờ dẫn về mộc hỏa vượng, là đại quý. Vận hành ranh giới đất mộc hỏa, kị thái quá và bất cập, hoặc thiên dương hoặc thiên âm, thì mầm không nở. Nếu khí tháng thông hỏa, giờ không phải là Tị Dậu Sửu Thân thì không quý. Vận kim thổ thì cát. Tỉ kiên tam hợp thành kim cục, thì kim thịnh hỏa suy. Hỷ hành vận mộc hỏa. Cho nên kim không có hỏa thì không thể thành khí, hỏa không có kim thì không thể hiển dụng. Kim Hỏa ngang nhau, mới nhận được áo mũ mà cưỡi lên thềm quan. Nếu hỏa quá viêm mà không có thổ, thì kim tất bại; có thổ thì là có tượng đúc thành Ấn, nung đúc mà hóa đổi thành khí, là mệnh đại nhân vậy, hỏa nhiều kim ít, kim thịnh hỏa ít, đều là gặp cảnh hung bạo.
Ngày Lục Canh, ngoại trừ Canh Tuất Canh Thìn là Khôi cương, Tài Quan hỷ kị, luận ở dưới ngày, còn lại 4 ngày Canh Thân, Canh Dần, Canh Ngọ, Canh Tý, dụng Giáp Ất là Tài, Đinh là Chính Quan, Bính là Thiên Quan. Nếu trong các trụ năm tháng và giờ thấu ra chữ Giáp Ất Đinh, sinh ở mùa Xuân Hạ gặp hỏa mộc cục, thì Tài Quan hữu dụng; như không thấu ra ba chữ này, sinh ở Xuân Hạ gặp hỏa mộc cục, cũng lấy Tài Quan luận. Thấy Canh Tân là đoạt Tài, thấy Nhâm Quý là Thương quan, danh lợi đều gian nan. Như sinh mùa Thu Đông gặp kim thủy cục, thì Tài Quan đều vô khí, dù có được sinh trợ, cũng khinh. Hỷ hành vận Đông Nam ranh giới đất mộc hỏa, là vận hướng Quan đến Tài, không thích hành vận Tây Bắc ranh giới đất kim thủy, là vận Thương quan Bại tài. Nếu trụ có Bính Đinh, là Quan Sát hỗn tạp, Sát không có chế là tiện. Như không có Đinh có Bính, không có chế, thì lấy Quỷ luận. Cần phân ra thân quỷ cường nhược, để định cát hung thọ yểu. Chế phục nếu thành, lấy Thiên Quan luận; Chế thái quá, lại không thành phúc. Cần xem kỹ Nhật can chỗ ở bên trong tháng sinh có hay không có lực trợ, phân ra tiết khí nông sâu khinh trọng mà luận. Hỷ hành vận thân vượng quỷ suy, kị vận thân suy quỷ vượng.
Ngày Lục Tân dụng Giáp Ất là Tài, Bính là Chính Quan, Đinh là Thiên Quan. Trong trụ năm tháng và giờ thấu ra chữ Giáp Ất Bính, sinh mùa Xuân Hạ cùng gặp hỏa mộc cục, là Tài Quan hữu dụng; như không thấu ra ba chữ này, sinh Xuân Hạ cùng hỏa mộc cục, cũng lấy Tài Quan mà luận. Thấy Canh Tân là đoạt Tài, thấy Nhâm Quý là Thương quan, thì danh lợi gian nan. Nếu sinh Thu Đông cùng kim thủy cục, thì Tài Quan đều vô khí, dù được sinh trợ, cũng khinh. Vận hỷ Đông Nam ranh giới đấ hỏa mộc, là vận hướng Quan đến Tài, không thích phương Tây Bắc ranh giới của đất kim thủy, là vận Thương quan Bại tài. Sợ Quan Sát hỗn tạp, có Sát không có chế, lấy Quỷ luận; chế thái quá, thì không có phúc. Nên xem kỹ Nhật can chổ ở trong tháng sinh có hay không có lực trợ, phân ra khinh trọng mà luận. Vận hỷ kị cũng giống như trên.

Nhâm Quý

Nhâm thủy thuộc dương, là thủy biển lớn không có bờ bến, không thể sinh trưởng vạn vật. Chỉ hỷ người sinh mùa Xuân Hạ, gặp mùa Thu Đông, thì không có sức sống. Nếu thấy Dần Ngọ Tuất là Quan tinh, đắc khí sinh trợ, danh dự tự rõ ràng. Kim cục sinh tháng 8, danh lợi đều thành, thủy cục sinh tháng 3, là Thiên Đức chủ quý. Địa chi Hợi Mão Mùi, hành vận Nam phương thì phát tài.
Quý thủy thuộc âm, là thủy dòng sông chảy dài, có thể sinh sôi thảo mộc, nuôi dưỡng vạn vật lâu dài. Cũng nói là thủy vũ lộ nhuận trạch, sinh trợ vạn vật. Hỷ giữa mùa Xuân Thu, vận hành đất Tị Ngọ Tuất, phát phúc phi thường. Đại kị vận Thìn Tuất Sửu Mùi, nhiều thành bại. Địa chi hợp Hợi Mão Mùi, là tổn vượng ích tài. Không có Dần Giáp, cũng phát danh lợi, như thấy tháng Kỷ thổ Sửu Mùi, lại mang theo tam hình, chỉ là y lộc bình thường, vận đầu và trung không phát, cuối vận vinh phát. Nếu ngũ hành có cứu, thân vượng, vận hỷ Tài Quan, cũng chủ quý hiển.

Nhâm Quý nhật sinh thủy vi chủ,
Căn cơ duy tại hỏa dữ thổ.
Xuân Thu lai vãng phát Tài Quan,
Đông Hạ Đông hành vi đắc sở.
(Tạm dịch: Ngày sinh là Nhâm Quý thì thủy làm chủ, căn cơ chỉ có ở hỏa và thổ, lui tới mùa Xuân và mùa Thu thì Tài Quan phát, mùa Đông mùa Hạ đi về phương Đông là chốn được).

Ngày sinh Nhâm Quý, tọa ở dưới Thìn Tuất Sửu Mùi Tị Ngọ, gọi là Huyền Vũ đương quyền. Vận hành phù hợp ở ranh giới đất hỏa mộc, thái quá và bất cập, hoặc là thiên âm hay thiên dương, thì quý mà không thực. Nếu sinh tháng tứ quý và Tị Ngọ, giờ dẫn Hợi Tý; hoặc sinh ở mùa Đông, giờ dẫn về Thìn Tuất Sửu Mùi Tị Ngọ, đều quý. Không phải giờ này, là hư danh hư lợi. Vận hỷ ở ranh giới đất kim thủy, sinh trợ là vinh. Không có kim thì thủy tuyệt. Kị Tỉ kiên Kiếp tài. Mùa Đông tháng 11 ( tháng Tý) kết cục tam hợp, thì thủy bành trướng chảy tràn lan mà thổ sụp đổ. Cho nên thủy không có thổ thì phiếm lạm, thổ không có thủy thì khô cạn. Thổ được thủy mà nhận khí thông mà tươi nhuận, thủy được thổ mà thành đê ngạn ngăn sông, cả hai đều không thể thiên lệch một bên. Nếu lại thêm vận khí được thích hợp, không có không quý hiển. Các cách Hình hợp, Củng hợp không luận ở chỗ này.
Ngày Lục Nhâm ngoại trừ Nhâm Thìn là Khôi Cương, Tài Quan hỷ kị, luận ở dưới ngày. Còn lại 5 ngày là Nhâm Dần, Nhâm Tý, Nhâm Thân, Nhâm Ngọ, Nhâm Tuất thì dụng Bính Đinh là Tài, Kỷ là Chính Quan, Mậu là Thiên Quan. Tứ trụ thấu ra chữ Bính Đinh Kỷ, sinh ở ba tháng mùa Hạ, tháng tứ quý gặp hỏa thổ cục, là Tài Quan hữu dụng; như không thấu ra ba chữ này, sinh ba tháng mùa Hạ hỏa thổ cục, cũng lấy Tài Quan luận. Thấy Nhâm Quý là đoạt tài, thấy Ất là Thương quan, thì danh lợi đều gian nan. Nếu sinh Xuân Đông cùng gặp thủy mộc cục, thì Tài Quan đều vô khí; dù được sinh trợ, cũng khinh. Hỷ hành vận Nam phương Tứ quý đất ranh giới của hỏa thổ, là vận hướng Quan đến Tài. Trụ thấy Mậu Kỷ, là Sát Quan hỗn tạp, không có chế thì tiện. Như không có Kỷ có Mậu, không thấy chế phục, lấy Quỷ luận. Cần phân ra thân quỷ cường nhược, để định cát hung quý tiện. Chế phục được thành, lấy Thiên Quan luận, chế thái quá, thì mất phúc. Lại nên xem kỹ Nhật can chỗ ở bên trong tháng sinh có hay không có lực trợ, phân ra tiết khí nông sâu khinh trọng mà luận. Hỷ hành vận thân vượng quỷ suy, kị hành vận thân suy quỷ vượng.
Ngày Lục Quý dụng Bính Đinh là Tài, Mậu là Chính Quan, Kỷ là Thiên Quan. Nếu tứ trụ thấu ra chữ Bính Đinh Mậu, sinh ở ba tháng mùa Hạ, tháng tứ quý là hỏa thổ cục, thì Tài Quan hữu dụng, nếu không thấu ra ba chữ này, sinh ở ba tháng mùa Hạ, tứ quý gặp hỏa thổ cục, cũng lấy Tài Quan luận. Thấy Nhâm Quý thủy là đoạt tài, thấy Giáp là Thương quan, đều bất lợi. Nếu sinh Xuân Đông gặp thủy mộc cục, thì Tài Quan đều vô khí. Hỷ hành Nam phương tháng tứ quý là vận Tài Quan. Sợ Quan Sát hỗn tạp, có Sát không có chế, lấy Quỷ luận; có chế thái quá, là hung. Lại nên xem kỹ Nhật can ở bên trong nguyệt lệnh có hay không có lực trợ, khinh trọng mà luận. Vận hỷ kị giống như ở trên.

Luận Nhật Can được 12 Chi tháng cát hung

Tháng Tý:

+ Ngày Giáp Ất gặp tháng Tý là Ấn thụ, hỉ thấy Quan lộ Ấn, kỵ tọa Thiên Tài, tổn thương Ấn. Tuế vận hỉ kỵ cũng giống vậy.
+ Ngày Bính Đinh là Quan, quý, âm dương hòa hợp. Hỉ lộ Tài, Quan, thấy tam hợp, lục hợp, Quan Ấn hợp, cần khảo sát khí trong Nguyệt lệnh. Thân vượng hỉ Tài, Quan, thân nhược hỉ Ấn vượng. Kỵ Thất Sát Thương quan, tuế vận tổn thương là đất phúc, Đinh gặp Thiên Quan, là lưỡng âm tấn công nhau, hỉ thân vượng có hợp chế, kỵ thân nhược không có hợp lộ, Chính Quan cùng tứ trụ mang nhiều không có chế phục, vận hỉ thân vượng hợp Thiên Quan, kỵ thân nhược.
+ Ngày Mậu Kỷ là Tài, hỉ lộ Tài thân vượng, kỵ tọa Nhận thấu Tỉ. Ngày sinh không gặp Hợi Tý, khó là Tài vận. Hỉ thân vượng cùng Tài, thân nhược hỉ vượng, kỵ Kiếp.
+ Ngày Canh Tân là Tài sinh trưởng, hỉ tọa lộ Tài thân vượng, kỵ không có Tài thân nhược. Như tứ trụ hoàn toàn không có Tài tinh, thì không phải là Tài sinh trưởng, mà là Thương quan bối Lộc, cần Nguyệt lệnh mang giờ Thiên quan, ngày Canh giờ Bính giờ Tị, ngày Tân giờ Đinh giờ Ngọ thì là có chế, mới cát. Thứ là cần ngày giờ mang các loại Bất kiến chi Hình, là quý. Như 3 cửa năm ngày giờ đều không gặp, là được. Hành vận thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ vượng. Toàn bộ đều kỵ Tỉ, Kiếp.
+ Ngày Nhâm Quý, Nhâm là vượng, Quý là Kiến Lộc, chỉ vì thân cường, ngại gì hai chữ danh lợi lại bị nguyệt lệnh đốt hết, rất hợp giờ mang Thiên Quan, quý, như ngày Nhâm giờ Mậu giờ Tị, ngày Quý giờ Kỷ giờ Ngọ vậy. Thứ là hợp với ngày giờ mang loại Bất kiến chi Hình, là quý. Như 3 cung năm tháng giờ đều không gặp, là được, vận hỉ hành Thiên Quan, kỵ Chính Quan.

Tháng Sửu:

+ Ngày Giáp Ất gặp tháng Sửu là tạp khí Quan, quý. Hỉ Quan tinh thấu can; không thấu thì phải xung, đã thấu thì sợ xung. Vận hỉ hành Tài, kỵ Quan tàng không có xung, Quan Sát hỗn cùng Thương quan. Quan thích nhiều hợp. Thân vượng hỉ vận Tài, Quan, thân nhược hỉ hành đất vượng. Kỵ Sát Thương, tuế cũng giống như vậy.
+ Ngày Bính Đinh là tạp khí Tài, hỉ Tài thấu can, kỵ Dương Nhận, Tỉ kiên. Vận thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ đất vượng. Kỵ Kiếp, Tài. Nếu ngày sinh không gặp Thân Dậu Sửu, làm khó Tài.
+ Ngày Mậu Kỷ là dư khí Tài, sinh đầu tháng sau tiết Tiểu Hàn 7 ngày 1/2, có Quý thủy dư khí, không có Tỉ kiên Bại tài, Dương Nhận cũng có thể phát tài, quý. Như sinh qua thời kỳ này, trong Sửu không có lợi không có hại, bình thường. Hai cung ngày giờ có thể mang loại quý cách, cũng có thể phát. Có dư khí Tài quý, hỉ Tài lộ thân vượng, kỵ Tài suy thân nhược. Vận hỉ kỵ cũng giống vậy.
+ Ngày Canh Tân là tháng tự khố, chỉ gặp thân cường, ít bệnh, an ổn, thọ dài, trong nguyệt lệnh lại không có vật có thể chọn. Khá hợp với giờ Thiên Quan, quý; cùng mang ngày giờ loại Bất kiến chi Hình, vẫn phát phúc, giờ bần quan, như ngày Canh giờ Bính giờ Tị, ngày Tân giờ Đinh giờ Ngọ. Vận hỉ hành hợp Thiên Quan, kỵ Chính Quan.
+ Ngày Nhâm Quý là tạp khí Tài, quý. Hỉ thấu Ấn kiến Quan cùng hình xung, kỵ Ấn phục. Vận cần hành đất Quan Ấn, kỵ hành Tài tổn thương Ấn. Còn lại luận như trên.

Tháng Dần:

+ Ngày Giáp gặp Dần là Kiến Lộc, ngày Ất là vượng tướng. Trong Nguyệt lệnh không có cách để thủ, chỉ được lợi năm thân vượng. Khá hợp giờ mang Thiên Quan cùng ngày giờ mang loại Bất kiến chi Hình, quý. Giờ Thiên Quan, là ngày Giáp giờ Canh giờ Thân, ngày Ất giờ Tân giờ Dậu. Như 3 cung năm ngày giờ không có cách để thủ, có thể biết cả đời, có Thiên Quan, hỉ hành vận hợp Thiên Quan, kỵ Chính Quan.
+ Ngày Bính Đinh là Ấn, quý. Hỉ tọa Quan lộ Quan, lại lộ Ấn tinh. Kỵ lộ Tài. Hợp với hành vận Quan, Ấn, kỵ Tài, tổn thương Ấn.
+ Ngày Mậu là Thiên Quan, quý. Hai dương tấn công nhau, hỉ thân vượng, kỵ thân nhược. Thiên Quan có hợp chớ chế, không có hợp mới cần chế. Vận hỉ thân vượng hợp chế, kỵ thân nhược Chính Quan cùng tiếp tục hành đất Sát. Ngày Kỷ là Chính Quan, quý. Âm dương hòa hợp, hỉ tọa lộ Tài, lại lộ Quan tinh, tam hợp lục hợp, thân vượng. Kỵ Thất Sát Thương quan. Quan thích minh hợp. Thân vượng hỉ hành Tài, Quan, thân nhược hỉ vượng. Kỵ Thất Sát Thiên Quan.
+ Ngày Canh Tân là Tài, hỉ Tài nhiều lộ thân vượng, kỵ tọa Nhận thấu Tỉ. Thân nhược không gặp ngày Dần Mão, khó là Tài vận, thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ vượng, kỵ Kiếp.
+ Ngày Nhâm Quý là Tài trường sinh, hỉ Tài thấu can, kỵ phục tàng. Như trụ không có Tài thấu. Thì không phải là Tài sinh trưởng, chỉ là Thương quan bối Lộc. Nguyệt lệnh khá hợp với trụ giờ Thiên Quan, ngày Nhâm giờ Mậu giờ Tị, ngày Quý là giờ Kỷ giờ Ngọ, cùng cần năm ngày giờ có loại Bất kiến chi Hình, quý. Như 3 cung này đều không có cách, khó nói là mệnh tốt. Vận thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ vượng. Kỵ thân nhược cùng Chính Quan.

Tháng Mão:

+ Ngày Giáp gặp tháng Mão, là vượng tướng. Ngày Ất gặp Mão, là Kiến Lộc, Giáp Ất sinh tháng Mão loại không có thủ cách, chỉ lợi được thân cường mệnh thọ. Khá hợp với giờ mang Thiên Quan cùng loại Bất kiến chi Hình, quý. Thiên Quan, như ngày Giáp giờ Canh giờ Thân, ngày Ất giờ Tân giờ Dậu. Nếu 3 cung năm ngày giờ đều không có cách này, là mệnh bình thường, nếu mang Thiên Quan, hỉ hợp, kỵ vận Chính Quan.
+ Ngày Bính Đinh là Ấn, hỉ lộ hai sao Quan Ấn, kỵ Thiên Tài, vận cũng như vậy.
+ Ngày Mậu là Chính Quan, hỉ tọa Tài lộ Quan, tam hợp lục hợp, thân vượng. Kỵ Sát Thương. Quan thích nhiều hợp. Vận thân vượng hỉ Tài, Quan, thân nhược hỉ vượng. Kỵ Thất Sát Thương Quan. Ngày Kỷ là Thiên Quan, hỉ thân vượng có hợp, không có thì phải chế. Kỵ thân nhược không có hợp cùng lộ Chính Quan. Vận hỉ kỵ cũng như vậy.
+ Ngày Canh Tân là Tài, hỉ thấu tự vượng. Ngày không tọa Dần Mão, là làm khó tài, kỵ tọa Kiếp lộ Tỉ. Vận thân vượng hỉ Tài. Thân nhược hỉ vượng. Kỵ Kiếp, cùng Tỉ.
+ Ngày Nhâm Quý là Tài sinh trưởng, hỉ tọa lộ Tài; như trụ không có Tài, thì không phải là Tài sinh trưởng, chỉ là Thương quan bối Lộc, nguyệt lệnh khá hợp với trụ giờ mang Thiên Quan, như ngày Nhâm giờ Mậu giờ Tị, ngày Quý giờ Kỷ giờ Ngọ, là cần mang loại Bất kiến chi Hình, quý. Vận thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ vượng. Mang Thiên Quan, hỉ hợp Thiên Quan. Kỵ Kiếp Tài, Chính Quan.

Tháng Thìn:

+ Ngày Giáp Ất sinh tháng Thìn là tạp khí Ấn, hỉ kiến Quan tinh cùng Ấn lộ, không lộ thì cần xung, đã lộ thì sợ xung. Kỵ thấy Tài nhiều tổn thương Ấn. Vận hỉ kỵ cũng như vậy.
+ Ngày Bính Đinh là tạp khí Quan, hỉ Quan thấu, không thấu thì phải xung. Kiến Tài thân cường phát phúc. Kỵ Quan phục không có xung cùng Sát Thương. Vận thân cường hỉ Tài, Quan, nhược thì hỉ vượng. Kỵ Sát cùng Thương.
+ Ngày Mậu Kỷ là tạp khí Tài, hỉ Tài lộ vượng, không lộ phải xung. Kỵ Tài phục không có xung, tọa Nhận Tỉ kiên. Ngày không tọa Hợi Tý Thìn, là làm khó tài. Vận thân vượng hỉ Tài. Nhược thì hỉ vượng. Kỵ cùng Kiếp.
+ Ngày Canh Tân là dư khí Tài, quý. Sau tiết Thanh Minh 7 ngày ½ có Ất mộc dư khí, mới có thể phát. Như sinh đầu tháng, không có Tỉ Nhận đoạt Tài đều có thể phát. Qua thời kỳ này thì giữa Thìn không có lợi cũng không có hại, bình thường. Như ngày giờ mang loại quý cách, cũng phát. Vận có dư khí Tài, thân vượng hỉ Tài địa, kỵ thân nhược Kiếp địa Tài suy.
+ Ngày Nhâm Quý là tự khố, chỉ là thân cường ít bệnh tật, nguyệt lệnh không có quý để thủ. Khá hợp với trụ giờ Thiên Quan cùng ngày giờ có loại Bất kiến chi Hình, quý, vẫn phát phúc. Chớ trói buộc ở nguyệt lệnh. Vận giống như giờ có Thiên Quan, hỉ hành hợp chế, kỵ hành Chính Quan, Thương Quan.

Tháng Tị:

+ Ngày Giáp Ất gặp tháng Tị là Tài, quý. Không sinh ở ngày Tị Ngọ, là làm khó Tài. Danh cũng là Tài sinh trưởng, quý. Mậu thổ lộ thì Tài tinh càng sáng, Bính hỏa lộ thì tổn thương tinh thần. Hỉ thân vượng Tài lộ, kỵ tọa Sửu lộ Tỉ. Vận thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ vượng.
+ Ngày Bính là Kiến Lộc, ngày Đinh là vượng tướng. Bính Đinh sinh tháng Tị không thể thủ dụng làm phúc, chỉ là thân vượng sống thọ. Khá hợp với giờ mang Thiên Quan cùng ngày giờ quý cách. Bính Đinh tháng Tị cũng lại là Tài sinh trưởng, quý, Tài phải lộ, như không lộ, chỉ là Thương quan bối Lộc. Nguyệt lệnh là Tài sinh trưởng, hỉ hành Tài vận. Mang Thiên Quan, hỉ vận hợp, kỵ động Tài, Chính Quan.
+ Ngày Mậu Kỷ cũng là Kiến Lộc, lấy gì phân biệt? Chỉ có năm tháng giờ lộ Bính hỏa là Ấn; Bính không lộ, lại có chữ Nhâm Quý, chỉ là Kiến Lộc, Ấn thụ, quý. Hỉ lộ Quan tinh cùng hành đất Quan Ấn, kỵ tổn thương Quan Ấn. Như Kiến Lộc, giờ cần mang Thiên Quan. Hỉ tự thân cường vượng, vận cần hợp Thiên Quan, kỵ Chính Quan.
+ Ngày Canh là Thiên Quan, quý. Ấn cùng Quan, hỉ thân vượng hợp chế, có hợp chớ chế; kỵ thân nhược không có hợp, vận Chính Quan cũng đồng luận, kỵ thấy tiếp Thiên Quan, hoàn toàn không có chế, đa số là yểu. Độc ngày Canh Thân thì không phải vậy, tại sao? Trong Tị có thổ, có thể sinh kim, kim vừa trường sinh, lại vừa tự tọa lộc, làm sao có yểu. Lại linh hoạt xem Nhâm lộ không có Bính, Quý lộ không có Đinh, Giáp lộ Mậu suy, Ất lộ Kỷ bệnh như thế nào. Ngày Tân là Chính Quan, Tân là Thiên Đức, hỉ Quan lại thấu cùng Tài lộ. Quan thích nhiều hợp cùng đất tam hợp lục hợp, kỵ tọa Thất Sát Thương quan. Vận thân cường hỉ Tài, Quan, thân nhược hỉ vượng, kỵ Thất Sát Thương quan.
+ Ngày Nhâm là Thiên Quan, hỉ thân cường, Thiên Quan có hợp chớ chế. Kỵ thân nhược lộ Quan. Vận hỉ thân vượng hợp Thiên Quan, kỵ thân nhược vượng Quan hoàn toàn không có chế phục, đa số là yểu. Ngày Quý là Chính Quan, hỉ lộ Tài Quan, tam hợp lục hợp, thân vượng, kỵ Thất Sát Thương quan, Quan thích nhiều hợp. Vận hỉ thân vượng cùng đất Quan Ấn, nhược thì hỉ Ấn, kỵ Sát.

Tháng Ngọ:

+ Ngày Giáp Ất gặp tháng Ngọ là Tài, quý. Cũng là Tài sinh trưởng, Kỷ thổ lộ thì Tài càng hiển, Đinh hỏa lộ thì tổn thương tinh thần. Hỉ thân vượng, kỵ Nhận Tỉ. Vận thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ vượng. Kỵ Tỉ, Kiếp.
+ Ngày Bính tháng Ngọ là vượng tướng, ngày Đinh là Kiến Lộc. Ngày Bính Đinh sinh tháng 5 không có thủ lấy phúc, chỉ là thân vượng sống thọ. Khá hợp với giờ mang Thiên Quan cùng ngày giờ có loại Bất kiến chi Hình, quý. Bính Đinh lại sinh tháng Ngọ là Tài sinh trưởng, quý, cần Tài lộ, như Tài không lộ, chỉ là Thương quan bối Lộc. Nguyệt lệnh mang giờ Thiên Quan, hỉ hành vận hợp chế. Có Tài sinh trưởng, hỉ hành Tài vận.
+ Ngày Mậu Kỷ là Ấn, cũng là Kiến Lộc, làm sao phân biệt? Năm tháng giờ có can lộ Đinh là Ấn; hỉ thấu Quan Ấn, kỵ Tài không có Ấn, lấy Kiến Lộc luận.
+ Ngày Canh là Chính Quan tinh, thân nhược hỉ vượng, kỵ Thất Sát Thương quan, tuế vận tổn thương là đất phúc. Ngày Tân là Thiên Quan, hỉ thân vượng hợp chế, có hợp chớ chế, cũng lợi thổ lộ hỏa tàng, kỵ thân nhược không có hợp cùng Chính Quan. Vận hỉ thân vượng hợp Thiên Quan, kỵ Chính Quan, lại thầy tiếp Thiên Quan.
+ Ngày Nhâm là Chính Quan Chính Tài, hỉ thân vượng, tam hợp lục hợp, kỵ Thất Sát Thương quan, Quan thích nhiều hợp. Vận thân vượng hỉ Tài, Quan, thân nhược hỉ vượng. Kỵ Thất Sát Thương quan, tuế vận tổn thương là đất phúc. Ngày Quý là Thiên Quan, hỉ thân vượng, Thiên Quan có hợp chớ chế, kỵ thân nhược không có hợp, cùng Chính Quan. Vận hỉ kỵ giống vậy.

Tháng Mùi:

+ Ngày Giáp Ất kiến Mùi là tháng tự khố, chủ thân cường ít bệnh, nhưng không có một vật để dụng lấy phúc. Khá hợp với trụ giờ Thiên Quan cùng ngày giờ mang loại quý cách, bất tất câu nệ ở nguyệt lệnh. Vận hỉ hợp Thiên Quan, kỵ Chính Quan, lại thấy tiếp Thiên Quan.
+ Ngày Bính Đinh là tạp khí Ấn, hỉ Quan cùng Ấn lộ, không lộ phải xung. Kỵ Ấn phục không có xung cùng Tài vận. Hỉ Quan, Ấn, kỵ Thương quan, tuế vận tổn thương là đất phúc.
+ Ngày Mậu Kỷ là tạp khí Quan, quý. Hỉ thân vượng và Tài cùng Quan thấu, không thấu phải xung. Quan thích nhiều hợp. Kỵ Quan phục không có xung kiêm Sát hỗn Thương quan. Vận thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ vượng, kỵ Thất Sát Thương Quan, vận tuế tổn thương là đất phúc.
+ Ngày Canh Tân là Tạp khí Tài, hỉ thân cường Tài thấu vượng, không thấu phải xung. Kỵ Tài phục không có xung, Dương Nhận Tỉ kiên. Vận thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ vượng. Kỵ Tỉ, Kiếp, tuế vận tổn thương là đất phúc.
+ Ngày Nhâm Quý là dư khí Tài, như sinh gặp tiết Tiểu Thử sau 7 ngày, thì không phải là tạp khí, là Tài sinh trưởng, quý. Sinh sau Tiểu Thử 7 ngày ½, có Đinh dư khí, gọi là Lộc Mã đồng hương, không có Thương quan, không có đoạt Tài, khá là phát phúc. Như sinh qua thời kỳ này, trong Mùi không có vật để thủ, chủ bình thường. Hỉ Quan thấu Tài lộ, thân vượng, kỵ Thất Sát Thương quan. Vận thân vượng hỉ Tài, Quan, nhược thì hỉ vượng. Kỵ Thất Sát cùng Thương quan.

Tháng Thân:

+ Ngày Giáp tháng Thân là Thiên Quan, hỉ thân vượng hợp chế, kỵ thân nhược Chính Quan, vận cũng như vậy. Kỵ nhất là thấy tiếp Thất Sát. Ngày Ất tháng Thân là Chính Quan, hỉ thân vượng, lộ Quan thấu Tài, tam hợp lục hợp, kỵ Thất Sát Thương quan. Quan thích nhiều hợp. Vận thân vượng hỉ Tài, nhược thì hỉ vượng. Kỵ Kiếp tài.
+ Ngày Bính Đinh là Tài Quan. Bính thấy Nhâm là Thất Sát; Đinh thấy Nhâm là Chính Quan. Hỉ thân vượng lộ Tài Quan, kỵ Thương Thất Sát. Vận thân vượng hỉ Tài, nhược thì hỉ vượng. Kỵ Kiếp tài.
+ Ngày Mậu Kỷ là Tài sinh trưởng, hỉ Tài lộ, như trong trụ không có Tài, thì không phải, chỉ là Thương quan. Nguyệt lệnh hợp với giờ mang Thiên Quan cùng loại quý cách. Trong Nguyệt lệnh tuy có thuỷ trường sinh là Tài, trong có Mậu thổ, là hại. Vận hỉ hành Tài trường sinh là tốt. Thân cường hỉ Tài, nhược thì hỉ vượng. Giờ Thiên Quan, hỉ có hợp chế, vận kỵ Chính Quan cùng thân nhược.
+ Ngày Canh là Kiến Lộc, Tân là vượng tướng. Trong Nguyệt lệnh không có vật để thủ làm phúc, chỉ là thân cường sống thọ. Khá hợp với giờ mang Thiên Quan, có hợp chớ chế, có chế chớ hợp. Vận kỵ Chính Quan.
+ Ngày Nhâm Quý là Ấn, hỉ lộ Quan thấu Ấn, kỵ Tài. Vận cũng như vậy.

Tháng Dậu:

+ Ngày Giáp tháng Dậu là Chính Quan, hỉ thân vượng, lộ Quan kiến Tài, tam hợp lục hợp. Kỵ Thất Sát Thương quan. Quan thích nhiều hợp. Vận thân vượng hỉ Tài, Quan, thân nhược hỉ vượng, kỵ Thất Sát Thương quan. Ngày Ất gặp tháng Dậu là Thiên Quan, hỉ thân vượng, có hợp chớ chế, có chế chớ hợp. Kỵ thân nhược cùng Chính Quan, vận cũng vậy. Kỵ thấy tiếp vận Thất Sát.
+ Ngày Bính Đinh là Tài, hỉ thân vượng lộ Tài Quan, tam hợp lục hợp, kỵ hình xung phá hại, Tỉ kiên, Kiếp tài. Vận thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ vượng. Kỵ Kiếp đoạt.
+ Ngày Mậu Kỷ là Tài trường sinh, như trong trụ không mang Tài lộ, thì không phải, chỉ là Thương quan. Nguyệt lệnh khá phù hợp với giờ có mang Thiên Quan cùng loại quý cách, Thiên Quan cách hỉ hợp chế. Vận thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ vượng, kỵ Kiếp tài.
+ Ngày Canh là vượng tướng, ngày Tân là Kiến Lộc, trong tháng không có vật để thủ, chỉ là thân vượng sống thọ. Khá phù hợp với trụ giờ mang Thiên Quan cùng ngày giờ loại quý cách. Có Thiên Quan hỉ hợp hoặc chế, kỵ Chính Quan. Vận cũng vậy.
+ Ngày Nhâm Quý là Ấn, hỉ lộ Quan thấu Ấn, kỵ Tài, vận cũng vậy.

Tháng Tuất:

+ Ngày Giáp Ất tháng Tuất là Tạp khí Tài, hỉ sinh vượng Tài thấu, không thấu phải xung. Kỵ Tài phục không có xung, Tỉ kiên, Dương Nhận. Vận cũng giống như vậy.
+ Ngày Bính Đinh tháng Tuất là tháng tự khố, cũng chủ thân vượng sống thọ. Trong Tuất không có vật để lấy làm phúc, chỉ phù hợp giờ có mang loại quý cách là tốt. Vận cũng vậy.
+ Ngày Mậu Kỷ là Tạp khí Ấn, hỉ Chính Quan Ấn thấu, không thấu phải xung. Kỵ Ấn phục không có xung, có Tài hại Ấn. Vận kỵ Thương quan, hại Ấn.
+ Ngày Canh Tân là Tạp khí Quan, quý, cần thân vượng có Ấn. Như Quan thấu, xung thì dụng Quan, quý; Ấn thấu, xung thì dụng Ấn, quý. Không thấu phải xung, kỵ Quan phục không có xung. Quan thích nhiều hợp. Vận thân vượng hỉ Tài, Quan, thân nhược hỉ vượng, kỵ Thất Sát Thương quan.
+ Ngày Nhâm Quý là Tạp khí Tài, cần thân vượng, Tài Quan song toàn là quý. Tài thấu, xung thì dụng Tài; Quan thấu, xung thì dụng Quan, không thấu phải xung, kỵ Tài phục không có xung. Vận thân vượng hỉ Tài, thân nhược hỉ vượng. Kỵ Kiếp tài.

Tháng Hợi:

+ Ngày Giáp Ất gặp tháng Hợi là Ấn, hỉ lộ Quan thấu Ấn là phúc, kỵ Tài. Vận cũng vậy.
+ Ngày Bính là Thiên Quan, có hợp chớ chế, có chế chớ hợp. Hỉ thân vượng, kỵ thân nhược cùng Chính Quan. Tuế vận cũng vậy. Ngày Đinh là Chính Quan, hỉ thấu Tài, lộ Quan, thân vượng, kỵ Thất Sát Thương quan, nhiều hợp. Vận cũng giống vậy.
+ Ngày Canh Tân là Tài trường sinh, như trong trụ không có Tài lộ, chỉ là Thương quan bối Lộc. Nguyệt lệnh khá hợp với trụ giờ mang Thiên Quan, ngày giờ loại quý cách. Hỉ Tài lộ tự vượng, kỵ không có Tài thân nhược. Vận cũng giống như vậy.
+ Ngày Nhâm Quý, Nhâm là Kiến Lộc, Quý là vượng tướng, phúc không có thủ, chỉ là thân vượng sống lâu. Khá thích hợp có trụ giờ mang Thiên Quan cùng ngày giờ loại quý cách. Như được giờ Thiên Quan, vận hỉ hành hợp Thiên Quan, kỵ Chính Quan.

Luận ngũ hành thời địa phân dã cát hung

Theo họ Vương chỗ gọi là Nhị Khí, là âm dương vậy; Ngũ Hành là kim, mộc, thủy, hỏa, thổ vậy; Thời là xuân, hạ, thu, đông vậy; Địa là Ký, Thanh, Duyện, Từ, Dương, Kinh, Lương, Ung, Dự ( 9 địa điểm này ngày xưa Trung Quốc phân ra thành 9 Châu để cai trị) vậy. Bởi do trời có âm dương, hành ở bốn mùa; Đất có ngũ hành, vốn có ở 9 Châu, chính chỗ Chu Tử gọi là chất ngũ hành vốn có ở đất, khí hành ở trên trời, cho nên trời có Xuân Hạ Thu Đông, đất có kim mộc thủy hỏa, đều lấy trời đất đem làm dụng vậy. Ngày nay đàm mệnh, chỉ biết luận âm dương ngũ hành mà không biết kiêm luận góc phương cùng ban ngày và ban đêm, cho nên có năm tháng ngày giờ giống nhau mà quý tiện thọ yểu là khác nhau, liền nói không có căn cứ ngũ hành, thế nhân bắt đầu nghi ngờ không tin vào số mệnh, cũng là điểm vu khống. Than ôi, trời đất và con người, không thể tránh khỏi ngũ hành; phân biên giới 9 Châu, nên phong khí có khác, trời có nóng lạnh, lý khó giống nhau. Lúc con người nhận linh khí của trời đất mà ra đời, từng người nhận khí khác nhau, cho nên bát tự quý tiện thọ yểu khó có thể trói buộc vậy. Lại lấy Giáp Ất Dần Mão thuộc mộc, sinh ở Duyện (Châu Duyện, thuộc tỉnh Sơn Đông và Trực Lệ bên Tầu), châu Thanh là đắc địa, mùa Xuân là đắc thời. Bính Đinh Tị Ngọ thuộc hỏa, sinh ở Từ, Dương là đắc địa, mùa Hạ là đắc thời. Mậu Kỷ Thìn Tuất Sửu Mùi thuộc thổ, sinh ở châu Dự (tên gọi khác của tỉnh Hà Nam, Trung Quốc) là đắc địa, tháng tứ quý là đắc thời. Canh Tân Thân dậu thuộc kim, sinh ở Kinh, Lương (nước Nguỵ thời chiến quốc ở Trung Quốc, sau dời đô về Đại Lương đổi tên là Lương) là đắc địa, mùa Thu Đông là đắc thời. Nhâm Quý Hợi Tý thuộc thủy, sinh ở Ký (tên khác của tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc), Ung (Úng châu: một châu trong 9 Châu nước Tàu ngày xưa, tức là vùng Thiểm Tây, Cam Túc, Thanh Hải bây giờ) là đắc địa, mùa Đông là đắc thời. Huống chi giữa trời đất ban ngày và ban đêm đều có lạnh có ấm, trong tạo hóa âm dương có hỷ có kị, có sinh khắc chế hóa, ức dương khinh trọng, kỳ diệu là ở tâm thức biết biến thông, không thể chấp nhất mà luận vậy.

Luận Mộc

+ Môc sinh tháng giêng, là lệnh mộc vậy, trời trong thì hoa lá tươi tốt, mưa thì lạnh nảy sinh chồi. Sinh ở tháng giêng, tuy là Tam Dương giao thái, hàn khí chưa hết, thấy hỏa thì sinh sôi nảy nở tươi tốt, là phú quý vô địch. Hỏa nhiều là tiết nguyên khí, sinh ở Từ ( Nam phương), người sinh ban ngày khí bốc lên là bệnh tật. Chỗ hỏa thổ đến thăm, thì phú mà còn quý; có thổ không có hỏa, thì bản thân chỉ đủ cơm áo mà thôi. Gặp kim thì có họa gãy tổn, được hỏa chế thì phúc. Thấy thủy không phải là Mẫu Tử tương sinh, bởi vì mộc ở đầu mùa Xuân, mới bắt đầu sinh sôi nảy nở, thấy thủy thì hàn, trái lại là không cát. Sinh ở Ký, Ung ( đất Bắc phương), là bần hàn, nam lạm mà nữ dâm vậy.
+ Mộc sinh tháng 2, sức sống thông suốt tươi tốt, gặp thổ bồi cây là tốt. Hỏa thổ đồng hành, phú quý mà còn thọ. Hỏa thịnh cũng bị tiết khí, bởi thế cho nên hoa cây cỏ bắt đầu ngậm mà đúng phát dương. Sinh ở châu Duyện ở phương Đông, người thanh mà phú quý, sinh ở châu Từ ( Nam phương), người bốc lên chưa đủ được tốt đẹp. Can chi có Nhâm, Quý, Hợi, Tý, là xấu vậy, gặp thủy sinh, là thái quá, tính tình lưu động phóng đãng, xa tổ dời nhà. Thổ kim thủy hội tụ, yểu chiết là không nghi ngờ, bần tiện mà thọ. Gặp kim phạt, xứ vượng thì bị tổn thương, sức sống, sao trời đất sinh vật để mà nhân ái chứ? Người xưa nói, xuân mộc dù có vượng, nhưng không nên gặp kim, là chỗ này vậy.
+ Mộc ở tháng 3, chính là lúc cành lá vươn dài tươi tốt, ấm áp đầy sức sống, trăm hoa đua nở. Vũ thủy ngâm dầm, lay động gốc rễ. Thấy thổ thì căn thâm đế cố, phúc thọ lâu dài. Thấy hỏa thì là mộc thông hỏa minh, văn chương tú phát. Gặp kim phạt mộc, sinh ở đất Kinh đất Lương ( phương Tây), thì hung, sinh ở đất Từ, Dương ( phương Nam) là người phú quý. Hỷ hỏa thổ, kị kim thủy, vận hỷ Đông Nam, còn Tây Bắc thì bất lợi. Mùa Hạ mộc bệnh, Tị Ngọ là tử Mùi là mộ, bởi vì Nam phương hỏa thịnh, cho nên tiết kỳ chân khí vậy. Âm mưa thì cát, kháng dương thì kị.
+ Mộc ở tháng 4 chưa phải là quá suy, hỏa chưa phải quá vượng, thấy hỏa thì cành lá tươi tối, ấm tí phát phúc. Gặp thủy thịnh thì thủy thần phiêu đãng, nam nữ thì dâm bôn. Thấy thổ thì lợi thì danh thành. Hỏa thổ cùng đến, can chi có Nhâm, Quý, Hợi, Tý là phú quý. Gặp phải kim khắc, khó tránh họa kiện tụng, sinh ở Từ, Dương ( phương Nam) lại cát.
+ Mộc ở tháng 5, 6, hỷ có Vũ thủy, sinh ban đêm, gặp chỗ này phú quý mà thọ. Hỏa thịnh không có thủy là bần yểu. Mùa Hạ hỏa thịnh viêm uy, đá sáng ngời lưu kim, mộc có họa khô cạn, người sinh ở châu Từ, Dương phương Nam can hỏa nhiều, thì có họa cháy phong lao lòa mắt, hoặc có thủy chế, hoặc sinh về ban đêm, hoặc lúc có trời mưa dầm, thì hóa hung thành cát vậy. Được thổ để bồi căn gốc, được thủy để thành đạt, nếu thủy thổ cùng đồng hành, không chỉ có phú quý, mà còn sống thọ vậy. Thấy kim thì không thể khắc mộc, vì hỏa vượng kim nhu, cho nên có người phục thù vậy. Nếu lấy sau Tiểu Thử thì thổ nhiều, cũng kị, là do mộc suy không thể khắc thổ vượng vậy. Sinh ở châu Duyện, Thanh phương Đông, là thành tài. Đại để Hạ Mộc thì hỷ thủy, cùng với mùa khác thì không hỷ.
+ Mộc ở 3 tháng mùa Thu, duy chỉ muốn trời quang mây tạnh thì phù hợp, đại hạn thì vạn vật đều khô héo, mưa dầm thì vạn vật đều không thu thành. Lúc đầu mùa Thu, viêm uy chưa thoái lui, không nên cùng hỏa đồng hành, phát sinh mưa là tốt nhất. Thấy kim dù có sợ khắc cướp, nhưng mà hỏa khí viêm thượng, kim khí chưa thịnh, không là hại vậy, sau Xử Thử nếu sinh ra ở châu Kinh, Lương phương Tây là kị. Kim thủy đồng hành, thì hóa hung thành cát; gặp thổ bồi dưỡng cây, thì thành lợi danh. Thủy thịnh không có thổ, sinh ở châu Ký, Ung phương Bắc là phiêu đãng không nhà cửa, người sinh ở châu Từ, Dương phương Nam thì phản hung thành cát.
+ Mộc sinh tháng 8, 9, là chính mùa điêu linh, sinh ở ban ngày là hỏa ở cùng chỗ, là bần yểu, bởi vì đúng lúc táo khô mãnh liệt, cho nên mộc đều khô rơi vậy. Hoặc là sinh ban đêm, hoặc mưa dầm, hoặc có thủy giải cứu, mới cát. Người sinh ở châu Duyện, châu Thanh phương Đông thì văn chương phú quý, thấy thủy thì có họa phiêu lưu, bởi vì mùa Thu là thời kỳ thủy không sinh mộc vậy, người sinh ở châu Ký, châu Ung phương Bắc càng kị. Được thổ bồi căn, thì gốc rễ dày ổn định. Thấy kim lại cát, bởi vì kim nắm lệnh, thì vạn vật gãy xuống, đã không sinh trưởng để thành sức sống, lại không quy căn để phục mệnh, là chỗ có thể nương nhờ ở một kim mà thôi, tùy tiện không có kim chế để thành khí, ở giữa trời đất thì trở thành là một cây mục nát, cho nên chỗ này dùng lực của búa rìu để khắc tạc mà thành khí và trở thành trụ cột mà sử dụng, chính là chỗ lúc gọi là lấy búa rìu để nhập sơn lâm, mộc không thể thắng dụng vậy. Khí vận phù hợp đến Đông phương, Nam phương.
Mùa Đông, mộc xác xơ tiêu điều, là lúc phục mệnh quy căn, tháng 10 ( tháng Hợi) là có sức sống, lý lẽ là thấy ở tạo hóa không có tận cùng, 《 Dịch 》 viết: " Thạc quả bất thực" ( không ăn quả lớn) là chỗ này vậy. Sinh vào lúc trời sáng quang đãng là rất tốt, gặp mưa dầm thì ngưng băng tích tuyết vậy ( ý nói sinh ban đêm là không tốt).
+ Mộc sinh tháng 10, gặp hỏa thì quý mà có thọ, là do băng hàn thổ đống, dựa vào hỏa để sưởi ấm cho căn gốc kiên cố vậy. Hỏa thổ vận phụ trợ, là phú quý song toàn. Thấy kim dù là căn gốc không có tổn hại, nhưng không thể tránh khỏi cốt nhục tham thương. Được thủy thì có ý sinh trợ, người sinh ở châu Từ, châu Dương phương Nam thì lợi thành danh, sinh ở châu Ký, châu Ung phương Bắc thì bần hàn cô khắc.
+ Nếu mộc sinh ở tháng Tý Sửu, hỷ có hỏa điều hòa, cùng với thổ đến, vị trí bước lên đỉnh đài. Thấy thủy thì hung khắc, bởi vì mùa Đông thủy nắm lệnh vậy, Mộc hàn, mùa đông mộc gặp thủy mà hàn, không có hỏa sưởi ấm, thì đóng băng ngưng tụ thành đống, mà mất hết sức sống vậy, bần tiện mà thọ, phú quý mà yểu. Thấy kim tuy tổn thương không hàn, bởi vì mộc nhận khí mùa Đông mà quy căn, không có chỗ cho búa rìu thi hành; Điêu linh, thì khắc tạc mà có thể thành khí, cho nên thấy kim mà không có hung là vậy, người sinh ở các châu Từ, Dương, Duyện, Thanh phương Đông Nam vẫn tự yểu, người sinh ở các châu Kinh, Lương, Dự phương Tây và trung ương thổ kim tuy là kị, cũng bất quá cành lá tổn thương mà thôi, căn gốc thì tự nhược vậy. Can chi được Bính Đinh tương chế thì lại có thể thành phú quý, sao chỉ có miễn họa mà thôi. Khí vận phù hợp đến Nam phương, mùa Đông mộc hỷ chạy hướng Nam vậy, sau mới là hỷ Đông phương.

Luận Hỏa

+ Hỏa ở ba tháng mùa Xuân, khí nóng nhưng mà mới tích trữ vậy; trời sáng thì dựa vào mộc mà chiếu sáng, mưa thì mộc ẩm mà mờ tối.
+ Hỏa ở tháng giêng là mới nhô lên, ẩn ở trong mộc, ý là mặc dù thân có thể khả ái, nhưng khí băng sương chưa hết, gặp mộc sinh, thì dương khí phát huy vậy. Gặp kim là Tài, người ở Từ, Dương phương Đông thì phú mà thích lễ nghi. Kim mộc đồng hành, chính là Quan ở đỉnh cao. Gặp kim gặp thủy, yểu chiết là không sai, người ở Kinh, Lương, Ký, Ung phương Tây Bắc càng nặng. Thấy thổ là cướp tiết khí dương, là nông nổi ti tiện.
+ Tháng 2 thấy mộc, là xứ bại phùng sinh, là mộc tú hỏa minh, là người văn chương phú quý vậy, nhưng không nên có thủy, bởi vì mộc ẩm không sinh không hãm hỏa vậy. Sinh sau Cốc Vũ, thủy bé không có hung, bởi vì thổ nắm mùa, mộc chủ lệnh, là hóa hung thành cát vậy. Người sinh ở Duyện, Thanh, Từ, Dương phương Đông nam thì phú quý không nghi ngờ. Thổ cùng kim, luận giống tháng giêng, nhưng tháng Thìn thổ ít vượng vậy.
+ Hỏa mùa Hạ, dương khí cực điểm, cây cỏ cành lá khô héo, sông nước thì khô cạn. Trời quang thì đá sáng lưu kim, tiết hết chân dương; mưa thì thủy giúp uy lực, mới được trung hòa, trái lại là ứng ấm tí phát phúc. Tháng 4 thế hỏa dần dần thịnh, gặp mặt trời tranh ánh sáng, không thể hoàn toàn yêu thích, dù có phú quý cũng chủ là yểu vong, bần hàn mà thọ mà nhiều con, cô độc gian khổ. Thấy kim danh thành lợi tựu, gặp thổ có quyền có mưu, gặp mộc phú mà thích lễ nghi; là thủy giúp mộc, quý không thể nói vậy.
+ Sinh ở tháng 5, 6, hỏa cực viêm, được thủy chế thì đều cùng đạt đến, duy chỉ có người sinh ở Ký, Ung phương Bắc thì thủy không nên thịnh, bởi vì vượng hỏa đầu ở thủy thịnh, cho nên không thể không có tổn thương vậy, được thổ chế mộc giải cứu, thì phú quý hơn người vậy. Thấy thổ tiết sơ hỏa thịnh mà có quý quyền hành, lại thích bố thí thi ân cho người, nhưng thi ân lại gặp báo oán mà thôi. Bởi vì hỏa có thể sinh thổ, cũng có thể làm táo thổ vậy. Thấy mộc sinh, thái quá lại tổn thương; người ở Thanh, Duyện, Từ, Dương căn cơ ở phương Đông Nam, dù có phú quý cũng khó tránh yểu vong, người ở Ký, Ung, Kinh, Lương phương Tây Bắc thì phú mà càng thêm phú. Gặp kim là Tài, là hỏa sáng kim lưu, lại có họa phá tài sạch của. Thủy thổ đồng hành, danh thành lợi tựu. Nhật chiến Nguyệt hình, có suy trung hiếu, hung họa cô khắc, sinh ban đêm thì giảm nhẹ. Khí vận cần đến Tây Bắc Nam, Đông là đại kị.
+ Hỏa đầu mùa Thu, chưa hết viêm uy, thổ truyền sinh khí, thủy không thể khắc, lại là chủ quý vinh. Thấy mộc trợ, người sinh ở Từ, Dương, Duyện, Thanh phương Đông Nam hỏa nhiều, dù có phú quý mà thọ không dài. Thấy kim là Tài, phú quý nhưng hay lãng phí. Gặp thổ thì dừng, là hiển đạt phi thường.
+ Tháng 8, 9 thì hỏa thất thời, thấy mộc sinh, ý là sinh vô cùng, tự dưng phú quý. Kim mộc cùng đến, làm quan Tể phụ. Có kim không có mộc, là Chủ nhược Địch cường, không tránh khỏi có việc tranh tụng. Người sinh Ký, Ung, Kinh, Lương phương Tây bắc là vì tài mà mang họa. Cùng thổ đi đến, là tiết kỳ chân nguyên, cô hình lãnh thoái, được mộc sinh trợ thì đẹp vậy. Thấy thủy thì hung yểu. Vận hỷ Đông Nam, kị Tây Bắc.
+ Hỏa ở mùa Đông, nhiều người thân, trời quang thì sáng, mưa dầm thì diệt. Cho nên thấy thủy là hung, mộc sinh là quý. Có thủy không có mộc, nhẹ thì bệnh tật, nặng thì yểu, dù sinh ở gia đình giàu có, không tránh khỏi lạnh nhạt, người sinh ra ở Từ, Dương, Duyện, Thanh phương Đông Nam có thủy chế, thì không sao. Gặp thổ tiết, nhược thì lại càng nhược, cả đời gặp trở ngại, sau tiết Tiểu Hàn thì thổ vượng, làm mờ ánh sáng, định chủ hôn mê ngu muội, mắt mù lòa. Thấy kim là Tài, người sinh ở Thanh, Duyện, Từ, Dương phương Đông Nam thì tốt, người sinh ở Kinh, Lương, Ký, Ung phương Tây Bắc khó trợ là hung nói là người kim gặp thủy vậy, là khắc Mẫu, Tử thì thừa thế báo cừu, không có mộc giải cứu, có họa đao binh, ngục tù, kiện tụng, không phù thũng kiết lỵ thì cũng chết chìm, can chi mộc thịnh, thì giảm nhẹ. Đại để mùa Đông, hỏa hỷ mộc kị thủy. Vận thích hợp ở Đông Nam, Tây Bắc là đại kị.

Luận Thổ

+ Thổ gặp mùa Xuân, thì thổ cao mạch khởi, vạn vật chứa sức sống, mộc khí phát tiết, chỗ người xưa trí tuệ gọi là bệnh ở Dần tử ở Mão mộ ở Thìn, có lấy lương thiện vậy. Mưa thì âm ngưng thổ thấp mà che Giáp không giãn ra, trời quang thì băng tan dương hòa mà sức sống phát việt. Cho nên thổ ở mùa Xuân một khi tiếp dương khí, thì có thể phát dục vạn vật.
+ Thổ ở tháng giêng, trên có sương hàn, gặp mưa thì đóng băng, gặp thủy thì đóng băng, gặp mộc thì bệnh, duy chỉ có hỏa để sưởi ấm, thì hoa đẹp ít gì sánh bằng. Gặp kim chế mộc, cũng danh lợi đều thành.
+ Thổ ở tháng 2, mùa chính mộc thịnh thì thổ sụp, gặp mộc cùng đến, có bệnh tỳ vị tràng phong trĩ lậu, nhẹ thì tật, nặng thì yểu, người sinh ở Từ, Dương phương Nam can chi có hỏa mà gặp ban ngày trời quang, không có thấy hỏa cùng đến, thì ngôi đăng đỉnh đài. Thấy thủy thì hung, người sinh ở Ký, Ung, Thanh, Duyện phương Đông Bắc thì thổ hỗn thủy trọc, cuối cùng là có nguy cơ thủy lớn thổ vỡ, bởi vì thủy sinh vượng mộc mà tổn thương thổ vậy, gặp chỗ này là bần hàn tật yểu, người sinh ở Từ, Dương, Dự phương Nam hỏa thổ có can chi hỏa lại là cát. Thấy kim để tiết thổ khí, khó tránh hung tai.
+ Thổ ở tháng 3, dần dần có sức sống, bởi vì thổ vượng ở cuối mùa vậy, có hỏa nóng ấm thì dương khí phát ra mà sinh vạn vật tươi tốt vậy. Thấy mộc thì không bệnh tật cũng yểu, sinh ở Từ, Dương, Dự phương hỏa thổ thì không có hại. Thủy mộc như nhau, là bần bạc buồn chán, sinh ở Ký, Ung, Duyện, Thanh phương Đông Bắc thì càng nặng. Thấy kim chế mộc, thì phản hung thành cát. Vận hỷ Nam phương, sau là Tây phương.
+ Thổ vượng mùa Hạ, là do hỏa thịnh thổ sinh vậy, trời mây mưa âm u thì ẩm thấp nuôi dưỡng vạn vật, cho nên thấy thủy thì cát; đại hạn thì ruộng nương phá dỡ, cho nên gặp hỏa là hung.
+ Thổ ở đầu mùa Hạ, viêm khí chưa thịnh, cuối cùng là hỷ hỏa để trợ giúp. Gặp mộc thì tật yểu không sai. Thấy thủy là Tài, sinh ở Từ, Dương phương Nam là phú túc, thấy kim gặp mộc thì quý, gặp thủy thì bần.
+ Thổ ở tháng 5, 6, thấy hỏa thì táo, mà vạn vật khô héo, người sinh ở Từ, Dương phương Nam can chi hỏa thịnh, có họa hỏa đốt phong huyết, nhẹ thì nguy, nặng thì chết, hoặc mưa dầm, hoặc sinh ban đêm, tuy có họa nhưng không nặng. người ở Ký, Ung phương Bắc can chi có Nhâm, Quý, Hợi, Tý, thì phú quý phi phàm, thấy thủy nuôi dưỡng vạn vật, chủ phú quý văn chương. Thấy mộc tính khai thông, nhiều thông minh đặc biệt. Gặp kim là vô dụng, bởi vì hỏa thịnh kim suy không thể chế mộc, cho nên kim vô dụng vậy. Khí vận nên hành Tây Bắc, tối kị Nam phương, bởi vì thổ mùa Hạ lại gặp hỏa, cho nên quá táo khô vậy. Thổ gặp mùa Thu, kim khí thịnh vượng, tiết thổ mà khí suy vậy. Ngày và đêm cần phải phù hợp vậy.
+ Thổ ở tháng 7, hỏa khí chưa hết, tính thổ ở trên nóng khô, hỷ thủy tươi nhuận, thì vạn vật mới đấy vậy. Nếu hỏa quá thịnh, cũng có sợ táo thổ, được thủy cứu trợ mới tốt. gặp mộc là họa, người sinh ở Từ, Dương, Kinh, Lương phương Tây Nam không có kị.
+ Thổ ở tháng 8, 9, thấy mộc thì không thể khắc, chỗ này là lúc vạn vật điêu linh, kim khí sinh vượng, là Tử phục Mẫu cừu, sinh ở Kinh, Lương, Từ, Dương phương Tây nam phú quý mà thọ. Thấy kim tiết khí quá nặng, người ở Tây Bắc không tránh khỏi có họa khiếp nhược lãnh đạm. Thấy hỏa trợ, thì văn vũ danh cao, quân tử hay tiểu nhân đều cát. Thấy thủy là Tài, sinh ở Từ, Dương, Dự phương hỏa thổ thì phú mà không có cân bằng, sinh ở Ký, Ung, Duyện, Lương phương Đông Bắc, thủy quá thịnh thì lại chủ bần bạc, chỉ có thể là tháng Tuất. Vận hỷ đất hỏa thổ, thủy mộc kim phương là kị.
+ Thổ ở mùa đông, chính lúc trời đất xác xơ tiêu điều, hàn lạnh cũng đến vậy, dù có hạ sinh Nhất Dương, mạch thổ chưa ấm, gặp nước tuyết, thì thành băng hàn thổ đống. Thấy hỏa thì hàn cốc hồi xuân.
+ Thổ ở tháng 10, duy chỉ có hỷ hỏa để sưởi ấm, thì mạch thổ dương hòa mà vạn vật quy căn vậy. Thấy mộc thì hung, gặp kim thì trì trệ, gặp thủy thì chủ cô hàn, người sinh ở Từ, Dương phương Nam can chi hỏa nhiều thì có thể phú.
+ Tháng Tý Sửu, khí cực hàn, có hỏa mặt trời dung hòa, thì công danh thành tựu. Thấy mộc là tối kị. Thấy hỏa giải thì cát. Thấy thủy thì âm khí càng nặng, thủy hàn địa đống, nhẹ thì bệnh tật, nặng thì yểu. Thấy kim cũng chủ bần bạc. Tuế vận Nam phương là tốt nhất, Bắc phương là đại kị.

Luận Kim

+ Kim ở mùa Xuân, mộc vượng hỏa tướng. Không phải mùa kim đắc khí vậy, tuyệt ở Dần thai dưỡng ở Mão Thìn, lý là bởi do tạo hóa không có chung cực vậy. Là lấy kim ở mùa Xuân, trời quang thì cát. Trời mưa dầm thì trì trệ không thông. Chính là cần gặp thổ để sinh, ý là nói hết tuyệt mà có sinh vậy.
+ Kim ở tháng giêng, thấy mộc là Tài, mộc thần thái vượng, chỉ đủ áo cơm. Thổ khí trên gặp hàn, chưa có thể sinh trợ, lấy nghệ thuật hiển danh mà thôi. Hỏa lại nếu nói đến, nam nữ là trùng hôn nặng vậy. Thấy hỏa gặp thổ, thì phú quý phi thường, gặp thủy tiết khí, là cô hàn suy nhược.
+ Kim ở tháng 2, 3, thấy thổ thì sinh, ý là sinh vô cùng, chủ người phú quý mà thọ. Gặp thủy tiết kỳ nguyên khí, cũng chủ là bần bạc vô tình. Thấy hỏa thì tù, là kim gặp Quỷ, là bần yểu không nghi ngờ. Thổ sinh thủy chế là cát. Thấy mộc mà có họa khốn đốn trì trệ, bởi vì xuân mộc thịnh vượng, lấy kim là nhược mà muốn chế, thì cũng giống như lấy trẻ em mà điều khiển cường địch, là không có cách cũng rõ vậy, phạm chỗ này tất có ngu mà cầu vinh phản nhục, gặp việc quan tụng tranh giành, cho nên nói là nhân nghĩa hình nhau vậy, người sinh ở Kinh, Lương, Dự gặp đất thổ kim là chủ phú. Người sinh ở Từ, Dương phương Nam hỏa mà can chi nhiều thổ, là quý hiển, khí vận ở đất thổ là tốt nhất, sau là đất kim.
+ Mùa Hạ hỏa thịnh, kim quá nhu vậy, trời quang thì ngày sáng kim lưu, trời mây mưa âm u thì thủy sinh kim nhuận, cho nên kim ở mùa Hạ, đều cần thấy thổ, chủ người có quyền xuất tướng nhập tướng, quý ở Kim mã Ngọc đường. Thấy hỏa thì hỏa viêm kim sáng, phần đa là bần yểu, dù có phú mà yểu dâm tiện. Thấy mộc là Tài, người sinh ở Kinh, Lương, đất hỏa thổ thì gặp nhiều phú quý. Gặp thủy thì cô hàn, bởi vì kim nhược không thể sinh thủy vậy, nếu cùng với hỏa thổ đồng hành, thì phú quý khang ninh. Vận hỷ thổ kim mộc hỏa, tối kị Thu kim tiêu điều, vạn vật điêu linh, dẫu có tùy tiện mà không ức chế, thì ý sinh sinh bất tuyệt vậy, cho nên trời quang thì hỏa luyện kim cứng, trời mưa dầm thì thủy nhuận kim sáng vậy.
+ Kim ở tháng 7, 8 là mùa đắc lệnh, tính cách cương cường, dựa vào hỏa để chế kỳ uy, thì có quý Ngọc đới kim ngư, bởi kim ngoan không có hỏa thì không thể thành khí vậy. Thấy thủy tiết kỳ vượng khí, là Kim bạch Thủy thanh, đa số là ở Từ Lâm thanh quý. Thủy hỏa đều không có , thì chủ yểu chiết. Thấy mộc là Tài, sinh ở Từ, Dương phương Nam thì phú mà còn quý. Gặp thổ thì ẩn núp mà chôn vùi ánh sáng, dù có Tài mà không phát, đa số là cô đơn, Kinh nói: Thu Kim vùi Thổ mà phản vượng vậy. Gặp mộc là quý, thấy sinh ở Từ, Dương, Duyện, Thanh phương Đông Nam thì càng tốt.
+ Sinh ở tháng 9, kim khí hơi thoái, sinh ban đêm gặp hỏa là tốt, sinh ban ngày là ít có lợi. Gặp mộc thì khắc, trái lại là ứng với cốt nhục tham thương. Thấy thủy cứu giúp, sinh ở Ký, Ung phương Bắc không tránh khỏi lãnh đạm, sinh ở Từ, Dương phương Nam lại chỗ này sao là kị? Vì khi gặp thổ cũng bị mờ, người sinh ở Duyện, Thanh phương Đông Nam đa số là phú quý, người sinh ở Dự phương thổ thì khốn trệ. Vận hỷ Đông Nam, Tây Bắc là kị.
+ Mùa Đông khí trời lạnh lẽo, là mùa kim phục tàng vậy, bởi kim sinh vậy, Thai ở Xuân sinh ở Hạ vượng ở Thu đến Đông mà chết, ý nói là sợ hàn không có sinh vậy. Trời quang sáng thì kim thanh thủy tú, trời mưa tuyết thì thủy lãnh kim hàn, cho nên kim ở tháng mùa Đông, được hỏa dung hòa, nhưng sau đó có thể đoạt lấy hàn khí, thì phú quý là phi thường vậy.
+ Kim ở đầu mùa Đông, thấy hỏa thì là thương tàn, người sinh ở Từ, Dương can chi không có hỏa thổ sinh thì bần yểu. Sinh ban đêm là cô hàn. Gặp thổ thì y lộc phong túc. Thấy thủy mộc, đều bất lợi vậy. Tháng Tý, Sửu là kim sinh, cũng hỷ hỏa để sưởi ấm, sinh ra ở Từ, Dương nếu không có hỏa cũng hỷ gặp hỏa thổ là quý, sinh ở Ký, Ung có thổ không có hỏa thì cô bần, bởi vì thổ hàn không sinh trợ kim vậy. Thấy thủy thì hàn lạnh, người ở Tây Bắc thì bần tiện tật yểu. Người sinh ở Từ, Dương phương Nam can chi có hỏa thổ, thì phúc thọ khang ninh vậy. Gặp mộc là Tài, chủ phú, trong hưởng nhàn gặp phúc, người sinh ở Duyện, Thanh phương Đông thì có phạm việc lấy nô tỳ làm vợ, bởi vì kim suy không thể chế mộc vậy, sinh ở Kinh, Lương, Dự đất thổ kim thì cát. Vận hỷ ở phương Đông Nam, Tây Bắc là tối kị.

 Luận Thủy

   + Thủy ở mùa Xuân, ai không biết là bệnh ở Dần tử ở Mão mộ ở Thìn là rất nhược vậy, thất tình không biết thủy là âm khí, sinh ở Thân vượng ở Tý. Mùa Thu Đông, khí thu lại chưa tán, cho nên thủy thường khô cạn, đến mùa Xuân, dương khí bốc lên trên, âm khí giáng xuống dưới, cho nên Vũ lộ vừa tưới mà thủy phát sinh, đến đây thế thủy là bình thường vậy. Tinh gia lấy Hoạt thủy sinh ở Mão, lấy có sâu sắc vậy. Trời quang đãng thì mùa Xuân thủy mênh mông, mưa thì chảy tràn lan phiếm lạm.
   + Sinh ở tháng giêng, thủy có hàn khí, thấy hỏa thì băng hòa tan, là ung dung phú quý. Được kim tương trợ, sinh ở Từ, Dương là rất tốt. Gặp mộc không có hỏa, thì thủy lạnh mộc hàn, chưa có sức sống. Gặp thổ khắc thủy, cũng chủ bần hàn. Thổ chế kim sinh, áo tiền phong phú.
   + Thủy ở tháng 2, 3, rộng lớn không có giới hạn, thấy thổ thì có đê phòng, sinh ban ngày thì phú quý, sinh ban đêm thì di dời, sinh ở sau Cốc vũ, chắc là chủ bệnh dâm tà bại liệt, bởi vì thổ đầy thủy trọc vậy. Thấy hỏa thì thủy hỏa tương hình, khó tránh họa kiện tụng. Gặp kim sinh thủy, thì phiếm lạm vô tình, sinh ở Từ, Dương phương Nam can chi được thổ, không có sai lầm. Thấy mộc tiết khí, có thể thi ân bố thí cho người. Sinh ở châu Duyện, Thanh vào trung tuần tháng 2, mộc khí chính vượng, là cướp mất nguyên thần, thì sinh bệnh kinh sợ. Được kim trợ giúp, không có họa.
   + Mùa Hạ, thủy thất lệnh, gặp hỏa thì khô cạn, cho nên kị trời quang sáng mà hỷ mưa vậy. Đầu mùa Hạ, thủy do phiếm lạm, được thổ ngăn mà không chảy, thì phúc khí sâu dày, nhưng không cần cùng với hỏa đồng hành, bởi vì hỏa thịnh thì thổ táo mà thủy hạc, người sinh ở Từ, Dương phương Nam can chi không có kim thủy thì bệnh yểu vậy, gặp thủy thì thành lợi danh. Kim nhược mà sinh, trái lại là chủ cô khắc, bởi vì mùa Hạ kim suy, Mẫu nhược không thể sinh Tử mà trái lại tổn thương cho Mẫu vậy, người sinh gặp ở Kinh, Lương, Dự phương thổ kim thì cát.
   + Thủy ở tháng 5, 6, chính có thể sinh trợ vạn vật, hỷ thổ đồng hành, giờ sinh lại gặp mưa dầm thì chủ phú quý văn chương, thấy hỏa thì có sợ thủy khô cạn, nhẹ thì bệnh tật, nặng thì chết yểu, được thủy cứu tế, trong hung gặp cát. Thấy mộc cũng chủ phú quý hào hùng, người sinh ở Duyện, Thanh phương Đông là tiết kỳ chân khí, không tốt. Gặp kim khí nhược, không có lực sinh thủy, không thể lấy ví dụ Mẫu sáng mà luận, trái lại là chủ cô khắc; can chi nếu có kim thủy, là cát. Vận hỷ kim thủy, đất hỏa là tối kị. Thủy sinh mùa Thu, chính là mùa thủy thanh tú vậy, trời sáng thì trong suốt không có vết tỳ, nếu mưa âm u thì thủy lớn mà nước đục ngầu.
   + Thủy ở tháng 7, chính là có thể nuôi dưỡng vạn vật, không nên cùng với hỏa đồng hành, người sinh ở Từ, Dương phương Nam hỏa nhiều, là bần yểu không có chỗ nương tựa. Kim là Mẫu sáng, thích hợp lúc đó, là Tử Mẫu tương sinh, văn chương thanh quý. Thổ đến đồng xứ, hóa họa thành cát, mộc nếu liên hành, hành cũng quý hiển.
   + Thủy ở tháng 8, 9, gặp lệnh tinh thì phúc thọ khó lượng. Kim hỏa đồng hành, thì công danh cự phách. Thấy mộc thì cuối cùng bị tiết khí, khó tránh trước thành sau bại. Hỏa nếu cùng thành, ơn kim sẽ mất lực, dù có gặp đức nhiều dân phục, khó tránh nói bệnh tật hình thương. Thấy thổ tuy hung nhưng không hung, bởi vì mùa Thu kim rất có thể khó hóa thành phúc, người sinh ở Từ, Dương, Dự phương hỏa thổ mà can chi nhiều thổ, cuối cùng cũng khốn đốn trì trệ. Vận lợi ở phương Tây Bắc, Đông Nam không thích hợp.
   + Mùa Đông thủy nắm lệnh, là mùa hàn khí quá nặng vậy, mưa thì băng ngưng tụ, trời quang thì băng tan, cho nên ba tháng mùa Đông đều hỷ có hỏa để sưởi ấm, thì phú quý không nghi ngờ vậy. Thấy kim là Tử Mẫu tương sinh, người sinh ở Từ, Dương Nam phương là quý ở kim tử ngọc đường, người sinh ở Ký, Ung phương Bắc thì thủy lạnh kim hàn, dù có tương sinh mà trái lại vẫn bần bạc, được hỏa đồng hành là cát. Gặp thổ kim, thì cốt nhục tham thương, người sinh ở Ký, Ung phương Bắc dựa lấy để làm đê phòng mà không có họa phiếm lạm vậy. gặp mộc, thì thủy hàn mộc đóng băng, đều không có sức sống, bần yểu là không nghi ngờ, người sinh ở Từ, Dương phương Nam mà can chi hỏa nhiều, là phú thọ. Mộc thổ cùng thành, là chế Sát lại cát. Sinh ở tháng 9, là quý hiển, vận hỷ Nam phương, sau là Đông phương.

   (Hết quyển 4)

11.4.2016

download: https://www.mediafire.com/download/55h6k2o37mwve59/TMTH_Quy%E1%BB%83n_t%E1%BB%A9.pdf

(quangdct tặng)